Tại sao lại nên tham gia startup càng sớm càng tốt?

Sau một thời gian "cầu hiền", dù công việc chưa suôn sẻ như dự định nhưng cũng đã thu được một số kết quả khiêm tốn. Mình cảm giác có một số thắc mắc chung của hầu hết mọi người khi đọc các bài viết của mình:

• Startup là cái quái gì mà tại sao tôi lại nên tham gia? 
• Tại sao tôi lại phải từ bỏ một mức lương khá khẩm ở một công ty lớn để đâm đầu vào một công ty vô danh mới ra đời với mức lương khiêm tốn?
• Làm ở một startup liệu có tương lai không?
• Làm việc ở một startup thì có gì hay mà xứng đáng để tôi dốc hêt tâm sức ra làm việc?
• ...

Trên đây có lẽ là một vài câu hỏi phổ biến nảy ra trong đầu bạn khi đứng trước lời mời tham gia một startup. Mình hy vọng trong một vài bài viết sắp tới có thể giải đáp phần nào những khúc mắc kiểu như thế này.

Đầu tiên, mình muốn nói, nếu bạn muốn tự mình làm một cái gì đó (hoành tráng, tốt đẹp, có ích,...bất cứ tính từ nào bạn có thể nghĩ được), thì mình khẳng định, không đâu bằng việc tham gia một startup cùng chung chí hướng với bạn hoặc tự mở một startup cho riêng mình.

Vậy tại sao lại nên start up sớm hoặc tham gia một startup sớm (ngay trên ghế nhà trường, sau khi tốt nghiệp hoặc khoảng tầm thời gian xung quanh ngưỡng đó)?

Paul Graham trong một bài nói tại MIT năm 2006 có đưa ra các điểm lợi thế cho việc start up sớm (ngay từ trên ghế nhà trường hoặc sau khi tốt nghiệp) như sau (nghe có vẻ rất ngược đời): tuổi trẻ nông nổi, nghèo túng, không "an cư", quan hệ và thiếu hiểu biết.

Nghe có vẻ toàn điểm yếu của một sinh viên mới ra trường. Vậy tại sao lại nói đây là những điểm mạnh?

• Tuổi trẻ nông nổi: Tuổi trẻ cho bạn sức khỏe, thể trạng tốt, dẻo dai để chống chịu với cường độ làm việc cao, sẵn sàng nỗ lực hết mình thâu đêm suốt sáng, đơn giản chỉ để giải quyết những vấn đề bạn cho là quan trọng và đi theo đam mê của mình (dù đôi khi nó có thể sai toét). Nhưng ngay cả khi thất bại, công việc không như ý, tuổi trẻ cũng giúp bạn hồi phục nhanh và sẵn sàng làm lại từ đầu nếu cần.
• Nghèo túng: Sự giới hạn về tài chính buộc bạn phải có những sáng tạo trong công việc. Chính bằng việc sống và làm việc kham khổ cũng giúp bạn đứng dậy sau thất bại dễ dàng hơn, ngay cả khi chỉ còn hai bàn tay trắng. Đây có thể là động lực lớn để ra đời những cải tiến quan trọng (máy chủ giá rẻ, data center kiểu module của Google là một ví dụ điển hình) mà khi bạn dư giả khó lòng có thể để ý tới.
• Không "an cư": Các cụ có câu "an cư lạc nghiệp". Nhưng có thật không "an cư" là một bất lợi? Các sinh viên từ khắp nơi đổ về các thành phố lớn học đại học đã quá quen với cuộc sống độc thân, tự lập. Sự năng động, chịu khó di chuyển, không bị rằng buộc về địa lý, sẵn sàng khám phá các miền đất mới, thích nghi với đủ mọi thể loại môi trường, không bao giờ chịu chôn chân một chỗ là một lợi thế lớn cần được tận dụng trước khi các bạn quyết định "an cư". Khi "an cư" các bạn sẽ thấy có nhiều thứ rằng buộc khiến bạn không thể quyết định dễ dàng và thoải mái như trước được.
• Quan hệ: Nhiều người nghĩ chưa đi làm chưa có các mối quan hệ tốt. Nhưng các bạn quên mất rằng khi còn trên ghế giảng đường hoặc ít nhất ngay sau khi tốt nghiệp, chính những người bạn xung quanh là những người tốt nhất để cùng làm việc. Các bạn biết họ từ lâu, qua 4-5 năm trời cùng học tập, hiểu rõ tính tình, điểm mạnh điểm yếu mỗi người. Các bạn chưa có gì nhiều để mất nhưng lại có rất nhiều thứ để làm và cơ hội thì luôn luôn có (không phải ngẫu nhiên rất nhiều công ty thành công đi lên từ trường học và từ những người bạn học với nhau, ví dụ như Yahoo, Google, Facebook hay Microsoft). Điều đó trái ngược hẳn với việc sau này đi làm, các mối quan hệ thuần túy công việc, kinh doanh, đối tác luôn có khoảng cách nhất định. Đôi khi bạn sẽ ước có thể quay lại quãng đời phổ thông hay sinh viên chỉ để tìm những người bạn đích thực.
• Thiếu hiểu biết: không đủ kiến thức có thể gây ra cảm giác tự ti và không sẵn sàng nhưng đó cũng là động lực tuyệt vời để phấn đấu. Con người luôn khao khát tìm hiểu nhiều hơn nữa những gì mình đam mê. Ý thức được việc còn nhiều lỗ hổng buộc bạn phải nỗ lực hết mình, trưởng thành từ kinh nghiệm thực tế, sẵn sàng thử sai và rút ra bài học từ thất bại. Ngược lại cảm giác "đủ" kiến thức, cảm giác biết "đủ", hiểu "đủ" là một thứ ảo giác vừa khiến bạn mất đi động lực tìm tòi vừa khiến bạn bị rằng buộc vào những thứ bạn cho là đã hiểu "đủ". Mà thế nào mới gọi là "đủ"? Stay hungry, stay foolish!

Chính những điểm tưởng chừng như bất lợi của một sinh viên mới ra trường lại là những điểm mạnh nếu biết tận dụng. Những điểm mạnh này đặc biệt phù hợp với startup và rất tuyệt vời nếu được sử dụng đúng chỗ. Điều đáng tiếc là sinh viên Việt Nam, đôi khi, hơi thiếu một chút định hướng nghề nghiệp rõ ràng (mình không dám vơ đũa cả nắm) và thông thường sau khi tốt nghiệp rất hoang mang và mất phương hướng. Việc chọn lựa công việc dựa trên tiêu chí và tầm nhìn ngắn hạn, không dựa trên đam mê thật sự có hại nhiều hơn là lợi. Có rất nhiều câu hỏi nảy ra trong đầu khi đứng trước những khó khăn như thế này. Tuy nhiên, trong một bài viêt về chặng đường startup của mình, Paul Bucheit (Cựu nhân viên Google, người khai sinh ra GMail và tôn chỉ của Google: "Don't be evil") có viết:

Bạn không cần phải tìm ra câu trả lời ngay lập tức, điều quan trọng là bạn luôn tiến lên phía trước. Tìm kiếm những cơ hội và thử làm cái gì đó mới mẻ, cái gì đó chưa có kết quả rõ ràng. Nếu bạn hứng thú với các startups, đừng chỉ ngồi một chỗ và chờ đợi cơ hội hoàn hảo, hay đi tìm một startup nào đó thú vị và nhận một công việc ở đó. Startup đó có thể thất bại nhưng bạn sẽ thành công vì bạn có thể học được nhiều hơn bạn nghĩ.

Paul cũng đã lý giải việc quyết định từ bỏ Google và làm FriendFeed là khi Paul cảm thấy cuộc sống ở Google quá bình thường và dễ đoán. Một cuộc sống dập khuôn, gò bó chắc chắn không phải là một cuộc sống thú vị, cũng như những chuyến đi không kế hoạch chắc chắn luôn chứa đựng những bất ngờ, và điều quan trọng, bạn chính là người tự tay khám phá chúng.

Như thường lệ, đến phần tuyển dụng. Hiện tại các điều kiện tài chính, cơ sở vật chất đã tương đối sẵn sàng. Mình vẫn cần thêm các vị trí kỹ thuật:

• Địa điểm: Hà Nội
• Thời gian làm việc: toàn thời gian
• Yêu cầu cơ bản: thành thạo
• Một trong hai ngôn ngữ lập trình: Java hoặc PHP (C/C++ hoặc Python cũng rất được hoan nghênh)
• MySQL database.
• Tuyệt vời hơn nếu có kinh nghiệm với:
• LAMP
• APIs (Google, Facebook, Twitter,...)
• Amazon Web Services (AWS)/Google App Engine (GAE)
• Push Technology (Ajax Push Engine, Stream Hub,...)
• Hadoop
• NoSQL
• Android SDK
• Mức lương: thỏa thuận theo năng lực.

Nếu bạn nào cảm thấy hứng thú có thể để lại lời nhắn ngay tại bài viết này hoặc liên lạc qua một trong những kênh sau:

• Email: ninh.nv [at] gmail [dot] com
• Gtalk: ninh.nv [at] gmail [dot] com
• Skype: ninhnv

Những trao đổi và ý kiến phản hồi của các bạn luôn được đón nhận.

PS: Cập nhật tình hình set up nơi làm việc (chiến đấu) của anh em. Có tấm hình demo tạm, nôm na nó là như vậy (nhân vật trong hình không phải mình):

Cần tìm "chuyên gia" công nghệ cùng tham gia Startup

Trong bài trước mình có đề cập đến việc startup mình và đồng đội đang tiến hành cần "Tech Men" (tạm gọi là các "chuyên gia" công nghệ). Tất nhiên, "chuyên gia" cũng có nhiều kiểu chuyên gia và có nhiều chuyên gia ở các lĩnh vực khác nhau. Từ bài viết lần trước, có rât nhiều bạn liên lạc nhưng rất tiếc lại không có cùng "khẩu vị" về công nghệ nên chưa có cơ hội hợp tác ngay lúc này. Vì vậy, để cho rõ ràng, mình sẽ viết ra một số keywords để các bạn đã, đang và sẽ có ý định tham gia startup cùng mình tham khảo. Mình rất hy vọng có thể tìm được những đồng đội cùng chí hướng và đam mê tham gia dự án này.

• Location: Hà Nội
• Working time: Full-time
• Mandatory knowledge:
• Hacker mindset
• Entrepreneurial spirit
• 2 options:
1. C or Java
2. Python or PHP
• Appreciated knowledge:
• APIs (Google, Facebook, Twitter,...)
• Amazon Web Services (AWS)/Google App Engine (GAE)
• Push Technology (Ajax Push Engine, Stream Hub,...)
• Hadoop
• NoSQL
• Android SDK

Hiện tại mình đang set up nơi làm việc cho cả đội, hy vọng 1, 2 ngày nữa sẽ có ảnh (dù tất nhiên, chính các bạn, những đồng đội của mình trong tương lai mới là người hoàn thiện môi trường làm việc này).

Tìm đồng chí/đồng đội cho startup

Hiện mình và một số anh em đang tiến hành "start a startup". "Startup" là gì? Nôm na "một startup là một công ty mới được thành lập, đang trong giai đoạn đầu phát triển". Thuật ngữ "startup" trở nên phổ biến sau thời kỳ bong bóng dot-com và gần như gắn liền với các công ty công nghệ cao (high-tech startup company). Yep, và tất nhiên, startup mình và các anh em đang tiến hành cũng không ngoại lệ, đó là một high-tech startup company!

Startup mình và anh em lập ra nhằm giải quyết một vấn đề hết sức cơ bản và gắn liền với cuộc sống con người: "quá tải và cân bằng thông tin". Đây là một vấn đề muôn thuở nhưng động lực đằng sau của việc giải quyết vấn đề này, ngoài việc mang lại những giá trị tốt nhất cho con người, nó còn mang nhiều yếu tố nhân văn. Dù ý tưởng được đề ra dựa trên tầm nhìn dài hạn và phân tích thời cơ chín muồi, dự án vẫn đang thiếu một yếu tố cơ bản: con người.

Nói như Paul Graham (founder của quỹ đầu tư mạo hiểm Y Combinator) trong bài essay: "How to start a startup?":

What matters is not ideas, but the people who have them. Good people can fix bad ideas, but good ideas can't save bad people.

Ý tưởng tốt cần những người xuất sắc thực hiện nó. Mình rất mong có thể làm việc được với những người cùng chung chí hướng và sẵn sàng chiến đấu hết mình vì đam mê. "Chung chí hướng" và "Đam mê hết mình" là 2 yếu tố quan trọng nhất của những người mình muốn hợp tác và thật sự mình không cần gì hơn ngoài 2 điều đó. Còn cụ thể hiện nay, dự án đang sẵn sàng đón nhận những "tech men" (những người làm kỹ thuật). Với những người làm kỹ thuật, theo mình cần có 2 tố chất:

• Hacker mindset (Ý thức của Hacker): Hacker ở đây không phải mang nghĩa xấu hay theo cách hiểu thông thường giới truyền thông vẫn tô vẽ. Ý thức của một hacker ở đây là sự tìm tòi, khám phá tìm ra bản chất vấn đề, sẵn sàng phá vỡ những nguyên tắc, không theo lối mòn, làm cho mọi thứ hoạt động tốt hơn, hiệu quả hơn bằng việc chỉnh sửa, cải tiến liên tục.
• Entrepreneurial spirit (Tinh thần của Entrepreneur): Nói nôm na, entrepreneurs chính là những người làm việc trong một startup company, những người mạo hiểm tìm lối ra và hiện thực hóa những ý tưởng. Vậy tinh thân của một entrepreneur là như thế nào? Nó là sự dấn thân vì đam mê và niềm tin vào ý tưởng cũng như những giá trị cốt lõi.

Làm việc trong một startup vừa là thách thức vừa là cơ hội. Chắc chắn dự án sẽ mang lại những trải nghiệm đáng nhớ cho bất cứ ai, dù là một sinh viên mới ra trường hay những người đã có kinh nghiệm. Mình rất mong có thể tìm được những đồng chí/đồng đội cùng chung chiến hào, chiến đấu vì một mục đích chung.

You know, entrepreneurs can change the world and that's also what we aim for!



Nếu bạn nào cảm thấy hứng thú có thể để lại lời nhắn ngay tại bài viết này hoặc liên lạc qua một trong những kênh sau:

• Email: ninh.nv [at] gmail [dot] com
• Gtalk: ninh.nv [at] gmail [dot] com
• Skype: ninhnv

Những trao đổi và ý kiến phản hồi của các bạn luôn được đón nhận.

Nền giáo dục nhân bản

Gần đây dư luận xôn xao khi một clip quay cảnh hành hung của các em gái học sinh được tung lên mạng. Thật ra thì clip kiểu như thế này đã xuất hiện cách đây vài năm và phát tán tuy nhiên chưa thu hút được sự chú ý rộng rãi của công luận như lần này. Lần này sự việc diễn ra ngay giữa thủ đô Hà Nội và được một bộ phận báo chí thi nhau đăng tải. Ban đầu không cảm thấy nhiều lắm mục đích cảnh tình của báo chỉ mà chỉ đơn thuần là giật gân câu khách tuy nhiên các báo cũng đa gây ra được hiệu ứng xã hội đáng kể. Minh chứng là ngay sau đó ít lâu cơ quan điều tra đã vào cuộc tìm hiểu. Tuy nhiên một clip khác được phát hiện (và chắc chắn là còn nhiều nữa) cho thấy đây không phải trường hợp cá biệt. Vấn đề đạo đức suy đồi, xã hội xuống cấp và sự thật bại của nền giáo dục nước nhà lại được mang ra bàn thảo, chất vấn. Vừa rồi VTC News có đăng tải một bức thư của một em gái 9x trong đó mô tả một nền giáo dục cả từ phía nhà trường lẫn gia đình và xã hội đã làm méo mó nhân cách và sự trưởng thành của các em, vô hình đẩy các em vào ngõ cụt. Tất nhiên đây chỉ là một tiếng nói đại diện đang kêu cứu cho một thế hệ.

Đọc xong bức thư tự dưng nhớ đến bộ phim The Blind Side (Sandra Bullock vừa dành giải Oscar cho vai nữ chính trong phim này), bộ phim giúp mình nhìn thấy rất rõ thế nào là một nền giáo dục nhân bản.

Michael Oher, nhân vật chính trong phim và cũng có thật ngoài đời, sinh ra trong một gia đình da đen đông con trong khu vực đầy rẫy tệ nạn, mẹ nghiện ma túy, không biết bố là ai, IQ chỉ có 80 và GPA 0.6/4, chưa bao giờ biết đến một chiếc giường là gì và bị tách khỏi gia đình khi mới chỉ vài tuổi đầu. Có thể nói cuộc sống quá khắc nghiệt và tương lai quá tăm tối đối với Michael. Tuy nhiên thay vì chối bỏ con người này, thay vì đẩy cậu bé vào bước đường cùng tội lỗi thì đã có một ngôi trường cấp 3 danh tiếng chấp nhận dạy dỗ, một người phụ nữ chấp nhận cưu mang Michael. Kết quả là một con người mới được khai sinh, biết yêu thương, bảo vệ gia đình, biết tười cười, gần gũi với mọi người và gặt hái được những thành công xuất sắc.

Một trong những đoạn ấn tượng mạnh là khi hội đồng xét tuyển còn đang viện đủ thứ lý do để không chấp nhận Michael, ông HLV bóng bầu dục của trường đã phát biểu đại loại:

Cậu ta là một đứa trẻ dũng cảm. Dũng cảm vì đã muốn đến đây, muốn được hưởng một nền giáo dục có chất lượng. Cậu ta đã không được giáo dục tử tế vì chính những ngôi trường tệ hại cậu ta theo học đã chối bỏ. Những đứa trẻ khác thậm chí còn không dám đến gần đây [ngôi trường chất lượng cao] trong vòng 200 dặm….Các ông nhận cậu ta vào không phải vì cậu ta có khả năng thể thao. Quên thể thao đi. Các ông chấp nhận vì đó là điều đúng đắn phải làm.

Có lẽ đây mới là cách suy nghĩ đúng đắn thể hiện được nét nhân bản và ý nghĩa thật sự của giáo dục. Các bậc cha mẹ, những người làm trong ngành giáo dục và cả xã hội phải nhìn nhận lại vấn đề thật nghiêm túc và có hành động mạnh mẽ trước khi chúng ta đánh mất chính những đứa con của mình.

Những chủ đề được quan tâm tìm kiếm nhất năm 2009 (Toàn cầu và Cá nhân)

Có lẽ đã thành thông lệ, hàng năm vào ngày 1/12 các Search Engines lại công bố danh sách xếp hạng các chủ đề của năm thông qua các câu truy vấn tìm kiếm trên dịch vụ của mình. Sau đây là danh sách của 3 công cụ tìm kiếm có thị phần lớn nhất hiện tại: Google, Yahoo và Bing (kèm thêm lời bình luận của Eric Savitz).

Yahoo's list:

1. Michael Jackson. He died.
2. The Twilight saga. The undead.
3. WWE: Entertainment for the brain dead.
4. Megan Fox: Hubba-hubba.
5. Britney Spears: She was first the last four years.
6. Naruto: What, you aren't into manga?
7. American Idol: That's entertainment!
8. Kim Kardashian: The new Paris Hilton
9. NASCAR: Vroom, vroom.
10. RuneScape: 8-year-old multi-player role-playing game.

Bing’s List:

1. Michael Jackson: Gloveless one now lifeless.
2. Twitter: Even Barron's is doing it.
3. Swine Flu: Cough cough.
4. Stock Market: Really? And not Megan Fox?
5. Farrah Fawcett: She died.
6. Patrick Swayze: He also died.
7. Cash for Clunkers: Too late now.
8. Jon and Kate Gosselin: Biggest waste of time this year.
9. Billy Mays: He died. Died! DIED!
10. Jaycee Dugard: Kidnapping victim.

Google's U.S. List:

1. Twitter: And still seeking business model.
2. Michael Jackson: Thriller.
3. Facebook: Status update: still growing.
4. Hulu: Free video, but maybe not for long.
5. Hi5: Another social network.
6. Glee: Buzziest new TV show.
7. Paranormal Activity: Would-be Blair Witch successor.
8. Natasha Richardson: Died.
9. Farrah Fawcett: Still dead.
10. Lady Gaga: Wants to ride your disco stick.

Google Global List:

1. Michael Jackson: Him again.
2. Facebook: Them again.
3. Tuenti: A Madrid-based, invitation only social network.
4. Twitter: There's a shocker.
5. Sanalika: Turkish game site.
6. New Moon: Second Twilight movie.
7. Lady Gaga: She wants your love, love, love. She wants your love.
8. Windows 7: It's here at last, and it was my idea.
9. Dantri.com.vn: Vietnamese portal; based in Hanoi.
10. Torpedo gratis: Free SMS service.

Có một vấn đề nhỏ, đó là các Search Engines sử dụng thuật ngữ khác nhau cho riêng mình nên các báo hay blog đăng tin lại cũng sử dụng lung tung hết cả, nhất là khi chuyển ngữ sang tiếng Việt. Google sử dụng 2 thuật ngữ: "Fastest Rising" và "Fastest Falling" trong khi đó Yahoo chỉ sử dụng chung chung là "Top 10 Searches" và Bing cũng vậy. Tuy nhiên Bing có ghi cụ thể hơn là "Top Bing Trending Topics".

Để hiểu hơn về các thuật ngữ này, thử nhìn vào phương pháp Google đã sử dụng để tạo danh sách của mình (và có lẽ các Search Engine khác cũng không khác là bao):

To compile the 2009 Year-End Zeitgeist, we studied the aggregation of billions of queries people typed into Google search this year. We use data from multiple sources, including Insights for Search, Google Trends and internal data tools. We also filter out spam and repeat queries to build out lists that best reflect "the spirit of the times." All of the search queries we studied are anonymous—no personal information was used.

Except where noted, all of these search terms are most popular for 2009—ranked in order of the queries with the largest volume of searches this year. In some cases, we list the "fastest rising" queries, which means we found the most popular searches conducted in 2009 and then ranked them based on how much their popularity increased compared to 2008. Conversely, "fastest falling" queries were very popular in 2008 but flattened in popularity in 2009.

Như vậy, theo phương pháp này, các danh sách kể trên được rút ra từ kết quả phân tích các câu truy vấn tìm kiếm, chứ không phải đơn thuần chỉ là những từ khóa duy nhất được người dùng nhập vào ô tìm kiếm (tức là câu truy vấn có thể phức tạp, nhiều từ khóa, không nhất thiết chỉ có duy nhất các từ như trong danh sách kể trên). Trừ các danh sách theo chuyên ngành riêng không được ghi chú (xếp hạng theo khối lượng tìm kiếm), còn các danh sách chung đều được Google ghi rõ là Fastest Rising (hoặc là Fastest Falling). Về ý nghĩa thì thuật ngữ của Google cũng khá trùng với thuật ngữ "Trending Topics" của Bing.

Theo mình, các báo và blog nếu dịch ra tiếng Việt để nói về các danh sách chung có lẽ nên dịch là "Các chủ đề được quan tâm nhất của năm qua công cụ tìm kiếm" (chính xác hơn với phương pháp và mục đích lập danh sách của các Search Engines).

Điểm thú vị trong danh sách năm nay của Google (Global) có lẽ là việc xuất hiện một cái tên không xa lạ với người sử dụng internet Việt Nam: "dantri.com.vn". Để lý giải vì sao lại có hiện tượng này, anh TanNg đã có lời giải thích khá chi tiết tại đây, đây và đây (chịu khó bỏ qua các comment nhảm khác).

Về phương diện cá nhân, mình sử dụng chủ yếu laptop và desktop riêng, thương xuyên đăng nhập trong tài khoản của Google nên các thông kê tìm kiếm đều được Google ghi lại cả.

Có thể rút ra một số thống kê thú vị:

• Tổng số lượt tìm kiếm trong 1 năm qua (từ 1/12/2008 đến 1/12/2009) là: 38 808 như vậy trung bình mỗi ngày mình tìm kiếm khoảng 106 lần (T.T searching addict).
• Chủ Nhật và Thứ Năm là 2 ngày trong tuần mình tìm kiếm nhiều nhất: lần lượt là 6284 và 6447 so với trung bình thứ trong tuần 5504.
• Tháng 2, 3 và 6 năm 2009 là 3 tháng vượt trội về số lượng tìm kiếm: lần lượt là 6010, 8331 và 6132 so với trung bình tháng 3234.
• Từ 9 giờ sáng đến 12 giờ trưa hàng ngày, số lượng tìm kiếm khá đồng đều, trong khoảng 1700 đến 1800 trong khi từ 6 giờ tối đến 12 giờ đêm, số lượng tìm kiếm luôn trên mức 2000 và đỉnh điểm là 11 giờ tối: 3519.
• Top truy vấn không hiểu sao Google chỉ rút ra được bảng chữ cái (có thể do mình tìm kiếm quá nhiều chủ đề khác nhau) trong đó các chữ cái phổ biến nhất trong các câu truy vấn của tôi lần lượt là: m, t, v, d, f.

Không thống kê được chủ đề rút ra từ các lượt tìm kiếm nhưng vẫn vớt vát được top các trang web thường xuyên xuất hiện trong kết quả tìm kiếm của mình (ít nhiều phản ánh chủ đề mình quan tâm):

1. en.wikipedia.org
2. docs.google.com
3. vi.wikipedia.org
4. www.facebook.com
5. www.flickr.com
6. www.columbia.edu
7. maps.google.com
8. blog.360.yahoo.com
9. ubuntuforums.org
10. www.google.com

Mệt mỏi vì bỏ lỡ những thông tin thật sự quan trọng trên Facebook?

Có một thực tế không thể phủ nhận, mọi người đang dùng Facebook để chia sẻ đồng thời Facebook đang ngày càng mở và khuyến khích mọi người kết nối nhiều hơn. Mối quan hệ trên Facebook không còn "thật" như lúc ban đầu. Quá nhiều lời mời kết bạn đến từ những người không quen biết, quá nhiều cập nhật trên trang chủ mà bạn không quan tâm với đầy rẫy các ứng dụng giải trí gây nhiễu loạn thông tin.

Kết quả dễ thấy nếu xu hướng này vẫn tiếp tục đó là Facebook sẽ không còn là một công cụ "Communication 2.0" thật sự hữu dụng nữa mà chuyển dần sang một nền tảng giải trí và mất đi những giá trị thật đối với người dùng.

Louis Gray (một hot blogger trong giới công nghệ) vừa viết một bài minh chứng rõ ràng cho việc Facebook đã không làm tốt công việc đáng ra mọi người vẫn trông đợi ở Facebook: có thể cập nhật được thông tin mới và đáng lưu ý nhất từ những người mình quan tâm.

Em gái của Louis Gray đã hạ sinh một bé trai kháu khỉnh và chia sẻ thông tin qua Facebook. Rất nhiều người bạn và thậm chí cả mẹ của Louis đã tương tác với thông tin này đồng thời chia sẻ thông tin tương tự tuy nhiên Louis chỉ nhận được tin sau đó một ngày. Louis cũng tự lý giải là đã quá tin tưởng vào hệ thống của Facebook có thể đủ "thông minh" để tìm ra mối liên quan giữa Louis và thông tin rất quan trọng này nhưng thực tế không được như vậy.

Mặc dù có nhiều lý do khách quan và những tính năng của Facebook còn phải phục vụ chiến lược phát triển cũng như kinh doanh của mình nhưng cũng phải thừa nhận rằng những giá trị đích thực người dùng trông đợi ở Facebook (như lúc ban đầu) đang dần mất đi và Facebook đã không làm tốt những gì người dùng vẫn trông đợi. Trước khi có một sản phẩm giải quyết được vấn đề này (What I am doing), tạm thời người dùng chỉ còn cách bỏ công sức để tự tối ưu và chạy theo sự thay đổi của Facebook như đã để cập ở bài viết trước.

Nhưng liệu người dùng có thể chạy theo Facebook mãi được không? Mọi người có cảm thấy mệt mỏi khi phải ngụp lặn trong hàng đống thông tin vô giá trị để tìm ra những gì bạn thật sự quan tâm để rồi phát hiện ra mình vẫn bỏ lỡ những khoảnh khắc quý giá?

Note: Nhân chuyện nói về việc để lỡ những gì quan trọng, lại nhớ đến clip này rất hay.

Có cách nào để tối ưu trang Feed của Facebook không?

Trong lịch sử của News Feed (tính năng đã trở thành cốt lõi của FaceBook) có thể thấy rõ Facebook team đã rất cố gắng để tối ưu những gì hiển thị lên News Feed (trang chủ) của người sử dụng.

Ngày từ buổi sơ khai, Facebook đã cho phép người dùng tự quyết định "lượng" thông tin hiển thị theo loại thông tin và chủ động chọn cập nhật ai nhiều ai ít.

Rồi sau khi bỏ kiểu sắp xếp thông tin theo loại hoạt động, Facebook chuyển sang cơ chế "Thêm" và "Bớt". Thật ra thì chủ yếu người dùng sẽ "bớt" khi cảm thấy ai đó trong danh sách bạn của mình tạo quá nhiều "noise" và thông tin không có giá trị hoặc người dùng không quan tâm nhiều.

Đến gần đây khi bắt đầu thêm Live Feed và chuyển News Feed thành 1 dạng "Best of", Facebook 1 lần nữa muốn tối ưu hóa Feed bằng cách cho phép người dùng giới hạn số người hiện trên Feed nhưng hiện lại đã quay lại kiểu cũ (tối ưu bằng cách remove và add lại friends vào feed) như trước khi phân tách Live Feed và News Feed. Có lẽ lý do quay lại kiểu cũ là việc mặc định giới hạn 250 người hiển thị đã làm nhiều người cảm thấy mình bị miss nhiều thông tin (dủ trung bình mỗi tài khoản trên Facebook chỉ có 130 bạn).

Có 1 tính năng Facebook làm ra có lẽ 1 phần cũng nhằm mục đích tối ưu hóa này, đó là để người dùng phân nhóm bạn bè. Tuy nhiên cũng đoán là tỷ lệ sử dụng không nhiều, và không phải ai cũng phân được nhóm bạn bè một cách "chuẩn mực" (cứ nhìn vào danh sách YM của mọi người là thấy), chưa kể việc cập nhật riêng rẽ từng nhóm thậm chí tốn nhiều thời gian hơn bình thường nên việc phân nhóm này chưa thấy được hiệu quả rõ ràng.

Như vậy dù với lượng dữ liệu khổng lồ, hàng tỷ hoạt động diễn ra hàng ngày để phân tích, Facebook có lẽ vẫn chưa tìm được cách tối ưu trang Feed hiệu quả 1 cách chủ động và hiện vẫn đang để "bóng" trong chân người dùng, dù người dùng cũng không phải ai cũng biết phải "đá" thế nào cho hay.

Câu hỏi đặt ra trong đầu lúc này là: Trang Feed (và các sản phẩm aggregator hoặc có tính năng tương tự) như thế nào được coi là "hiệu quả?" Mình thì mình nghĩ rằng hiệu quả là:

• Cập nhật "đủ" thông tin mình "muốn" mà "không bị nhiễu" (mặc dù "đủ", "muốn" và "không nhiễu" rất là cảm quan và phụ thuộc cả vào yếu tố khách quan).
• Không để lỡ nhưng "thông tin thật sự quan trọng" ("quan trọng" cũng vẫn là một yếu tố cảm quan dù rõ ràng hơn đôi chút với từng người).

Còn về phía người dùng (đứng trước trào lưu ngày càng "mở" và khuyến khích kết bạn "bừa phứa" của Facebook) thì hiện chỉ có cách khi nhìn vào Live Feed của mình và tự trả lời 3 câu hỏi:

• Đây là ai?
• Tại sao mình lại muốn cập nhật thông tin về người này?
• Tại sao mình lại muốn sử dụng những applications, games, quiz,.. này?

Nếu không trả lời được thì hãy remove ngay application đó hoặc người đó ra khỏi News Feed hoặc thậm chí remove hẳn khỏi danh sách bạn bè. Việc này sẽ giúp mọi người có 1 trang chủ Facebook "sạch sẽ" và "hiệu quả" hơn rất nhiều.

Tuy nhiên mình vẫn băn khoăn, nếu làm 1 sản phẩm tổng hợp các Social Activities tượng tự như trang Feed của Facebook, liệu có cách nào để chủ động tối ưu tốt hơn không?

Danh sách tự lập các phần mềm miễn phí tốt nhất trên Windows

Nhân có một link trên LinkHay có liên quan đến phần mềm tự do/nguồn mở và viêc sử dụng phần mềm có trả phí cho giấy phép sử dụng, tự dưng nẩy ra ý định lập một danh sách các phần mềm miễn phí tốt nhất (theo quan điểm của mình) chạy trên Windows. Danh sách này sẽ được cập nhật thường xuyên và chia theo chủ đề.

Rất khuyến khích các bạn nên duyệt qua danh sách này trước khi có bất cứ ý định nào sử dụng phần mềm pirated. Mình sẽ cố gắng điểm qua những đặc điểm nổi trội của mỗi ứng dụng để các bạn xem có phần mềm nào đáp ứng tốt nhu cầu để thay thế mà không mất phí.

Tiếp nhận một số ý kiến phản hồi bên Facebook, để cho rõ ràng mình xin đề cập đến các tiêu chí lựa chọn của mình:

• Đơn giản, gọn, nhẹ
• Tiện dụng, dễ dùng
• Xử lý công việc hiệu quả
• Ưu tiên phần mềm tự do/nguồn mở (FOSS) (Không nhất thiết 100% phải là phần mềm tự do/nguồn mở.)
• Miễn phí (Có thể có một số phần mềm miễn phí nhưng để sử dụng dịch vụ kèm theo bạn phải trả phí ở mức chấp nhận được/tương xứng với chất lượng và hiệu quả công việc.)

Danh sách hiện đang được đặt tại đây: http://www.ninhnv.com/free4win

Macau - The Forgotten Land

Macau như một vùng đất bị lãng quên (Forgotten Land), gắn liền với một thời kỳ hoàng kim của Bồ Đào Nha (nơi có những nhà thám hiểm khám phá ra 2/3 thế giới) nay đã không còn huy hoàng và sầm uất nữa. Không gian mang sắc thái châu Âu, đường phố nhỏ, hẹp, lát đá, nhà thờ và các kiến trúc châu Âu cổ khắp nơi (Macau vốn là trung tâm truyền đạo của toàn khu vực châu Á). Tuy nhiên con người ở đây vẫn giữ được nét văn hóa đặc trưng của người Trung Quốc (thậm chí còn rõ nét hơn cả Hong Kong). Điều này tạo nên một Macau thật sự khác biết, hòa quyện bởi 2 nền văn hóa phương Đông và phương Tây, mang lại một không khí cổ điển, tĩnh lặng (kể cả khi ngồi ngay trên bậc đá của nhà thờ St. Paul trong một ngày đông khách du lịch).

Nằm một mình trong một căn phòng chưa đầy 7 mét vuông trong một ngôi nhà hơn 100 năm tuổi giữa một khu phố cổ của người Trung Hoa trên đất Macau mới thấu cái không khí này. Vách ngăn bằng gỗ và giấy, tiếng quạt trần đều đều, đồ đạc như không còn tồn tại trong thế giới hiện đại ngày nay khiến cho người ta có cảm giác như đang sống lùi hàng thập kỷ về trước. Cũng dề hiểu vì sao Vương Gia Vệ chọn nơi đây làm bối cảnh cho phim của ông, mà đặc trưng trong đó là sự cô đơn và nội tâm phức tạp của nhân vật.

Đối lập với không khí đó là các khu vực giải trí mở cửa 24/24, hợp với những người thích sôi động. Macau về đêm có 2 mảng khá tương phản: khu vực các sòng bài sáng đèn rực rỡ và những khu chung cư tối nơi những người dân Macau đóng cửa sinh hoạt gia đình. Các thông tin về Macau không nhiều, thậm chí khó tìm ngay cả trên Internet. Mọi người không quan tâm nhiều đến Macau mà chỉ nhìn Macau như một chốn qua đường, một nơi dừng chân để tiêu khiển không hơn. Nó càng khiến Macau tách biệt với thế giới, để lại một ấn tượng rất đặc biệt.

Cảm giác dường như có một bầu không khí thấm đẫm sự cũ kỹ cách đây hàng trăm năm vẫn còn lẩn quất đâu đây tại Macau này!

Opera sẽ làm gì để "phát minh lại" Web vào 16 tháng 6 tới?

Không thể phủ nhận Opera vẫn luôn là một công ty rất đáng được trân trọng và nể phục vì những gì họ đã làm cho Internet, những người sử dụng Internet và công nghệ Web trong suốt 15 năm qua. Lại một lần nữa, Opera muốn trở thành người đi tiên phong khi 12 tháng 6 vừa rồi, Opera tuyên bố sẽ "phát minh lại" Web vào ngày 16 tháng 6 tới. Trong giới công nghệ cũng đã dấy lên những dự đoán xem liệu Opera sẽ làm gì. Từ những dự đoán liên quan đến Nền tảng phát triển Web, Chuẩn web, đến các phương thức điều khiển trình duyệt hay như việc chia sẻ kết nối giữa những người sử dụng Internet.

Theo thiển ý của mình thì có thể đoán già đoán non căn cứ vào trang web tuyên bố của Opera: Hình đám mây và cái tên Freedom.

Dự đoán của mình là:

Opera sẽ ra mắt một cái gì đó mở và dễ tích hợp, có khả năng kết hợp chặt chẽ với trình duyệt web để tận dụng tối đa sức mạnh của điện toán đám mây cả trong việc sử dụng và phát triển dịch vụ web, trong đó chú trọng đến việc mã hóa, quản lý dữ liệu cá nhân và đồng bộ hóa tại bất cứ đâu.

Hoặc một cái gì đấy khủng hơn (hoặc lởm hơn). Biết đâu được!

Bing - A Decision Engine, not a Search Engine

Bing cuối cùng cũng chính thức ra mắt sau khi nhận được khá nhiều lời khen ngợi qua đoạn video giới thiệu ra mắt trước đó không lâu. Việc đầu tiên khi tiếp cận Bing (mà cũng sẽ nhanh chóng nhận ra sau khi dùng thử) là phải bỏ khỏi đầu quan niệm: Bing ra đời để cạnh tranh với Google trong việc tìm kiếm thông tin nói chung.

Có thể nhận thấy rõ Bing phân loại kết quả trả về đặc biệt tốt với các "Object" như sản phẩm, địa điểm, người,... Việc phân loại này giúp người sử dụng có một cái nhìn bao quát và toàn diện hơn về "Object" chứ không nhằm mục đích tìm kiếm đến cùng thông tin cụ thể nào đó. Có thể lấy 1 số ví dụ về việc Bing phân loại kết quả trả về cho từng loại "Object": iPhone 3G, New York Coffee, Barack Obama, Transformers 2.

Về UI có thể thấy rõ Bing đã đáp ứng rất tốt việc phân loại, định hướng và mang lại sự rõ ràng, rành mạch giúp người dùng dễ dàng nắm bắt được thông tin cần thiết về "Object" muốn tìm hiểu. Cột trái hiện thường trực có tác dụng đáng kể giúp người dùng định hướng giữa các kết quả được phân loại. Suggest các câu lệnh tìm kiếm khác cũng dễ "bắt mắt" hơn khi được đẩy lên ngang tầm mắt ở màn hình kết quả trả về thay vì phải cuộn đến cuối trang như Google.

Về dữ liệu, các kết quả trả về rất tốt với các "Object" trong phạm vi US. Với các quốc gia khác kết quả không như mong đợi. Tuy nhiên bước đầu như vậy có thể coi là khá tốt.

Lượn vài vòng tạm thời có thể đánh giá sơ bộ Bing rất hữu dụng trong các nhu cầu cụ thể cần sự quyết định sáng suốt: mua hàng, du lịch, ăn uống,... Đúng như những gì Microsoft gọi Bing: Decision Engine chứ không phải Search Engine. Ít nhất từ việc chọn 1 cái tên thật sự khác biệt, nhắm theo nhu cầu người sử dụng cụ thể ở đây là nhu cầu cần cung cấp đầy đủ thông tin một cách rõ ràng để ra quyết định, Microsoft đã đi một bước (có cảm giác là) đúng đắn (kết hợp rất nuột với Live Local, Live Maps, Live Cashback,...). Rất đáng để theo dõi tiếp xem Bing phát triển như nào.

Note:

• Mặc dù mình không thích Microsoft lắm nhưng rất respect những gì Microsoft làm được. Ít ra mình không như mấy bạn Zoho bị Karma làm mờ mắt khi quyết định có sử dụng hay không sử dụng một sản phẩm tốt.
• Microsoft không thể xem thường khi rất bền bỉ và dẻo dai trong cuộc chiến lâu dài. Chưa kể Microsoft làm nhanh hơn Yahoo! nhiều. Cách đây không lâu Yahoo! mới đề cập đến "Object" trong Search thì Microsoft đã "hiện thực hóa" được phần nào. Hay như Live Profile hoàn thiện hơn đáng kể so với Yahoo! Profile.
• Search Options của Google không thật sự hữu ích trong việc lọc kết quả mà đa phần để "show hàng" về lượng dữ liệu khổng lồ của mình nếu so với cột trái của Bing.

Yahoo! 360 chính thức khai tử

Vậy là sau bao tin đồn thất thiệt, Yahoo! đã ra thông báo chính thức đóng cửa Yahoo! 360 vào ngày 13/7 tới. Đồng thời Yahoo! cũng giới thiệu công cụ backup Yahoo! 360 và tính năng Blog cho Yahoo! Profile.

Một số nhận định đầu tiên:

Công cụ backup

Hoạt động rất nuột, nhanh, hỗ trợ 2 lựa chọn: Chuyển toàn bộ các entries và comments sang Blog trên Yahoo! Profile hoặc download file backup về để import vào Wordpress. Tuy nhiên các comment import sang Yahoo! Profile vẫn bị lỗi hiển thị.

Blogging Platform

Blog của Yahoo! Profile vẫn giữ được sự đơn giản vốn có và có 1 số cải tiến. Công cụ editor được tăng cường khả năng chèn ảnh, nhúng media dễ dàng. Người dùng không còn phải đánh vật với html code như Yahoo! 360. Chính sự giản tiện và cái tiến nhỏ nhưng thiết thực này cộng thêm việc lưu giữ được cả comments (là điều Yahoo! 360 plus - một sản phẩm màu mè và phức tạp - không làm được) sẽ là một lợi thế cho việc kéo những người dùng Việt Nam vẫn đang băn khoăn chưa chọn được 1 blogging platform cho mình sau khi rời Yahoo! 360 và thất vọng với Yahoo! 360 plus.

Social Network

Bản thân Yahoo! 360 không phải là một blogging platform đơn thuần mà có thêm phần kết nối và tương tác của một social network. Việc chuyển các entries hay comments sang một blogging platform mới thật ra mới chuyển được một nửa Yahoo! 360. Người sử dụng Yahoo! 360 ngoài việc viết blog còn theo dõi các cập nhật của bạn bè (blast mới, entry mới) từ Social Graph của mình. Thay đổi platform đồng nghĩa với việc Social Graph của người dùng trên Yahoo! 360 không còn được giữ nguyên vẹn. Mặc dù Yahoo! Profile vẫn suggest người dùng kết nối thông qua Yahoo! Contacts. Tuy nhiên Social Graph trên Yahoo! Contacts là từ Email và IM, khác với Social Graph trên Yahoo! 360 nên vẫn sẽ có độ chênh đáng kể. Chưa kể phải mất một thời gian dài để người sử dụng kết nối lại. Đây sẽ là một rào cản lớn cho người dùng Yahoo! 360 gắn bó với Yahoo! Profile.

Khả năng là:

• Người dùng Việt Nam trung thành với Yahoo! sẽ chọn Yahoo! Profile thay vì Yahoo! 360 plus tuy nhiên sớm muộn sẽ bị rào cản Social Graph không nguyên vẹn cản trở việc giữ chân người dùng.
• Yahoo! 360 đã hoàn thành nhiệm vụ xuất sắc là tạo ra trào lưu blogging ở Việt Nam. Người dùng Việt Nam sẽ chuyển sang các platform khác đáp ứng tốt hơn nhu cầu blogging (WordPress, Blogspot) và các công cụ tốt hơn cho phép cập nhật hoạt động bạn bè (Facebook và thậm chí là LinkHay).
• Trên bình diện global Yahoo! Profile là 1 sản phẩm kém nếu so với Live Profile và Facebook như là một starting point để cập nhật hoạt động online của bạn bè. Rất khó để người dùng đón nhận một sản phẩm như thế này bất chấp việc nó được tích hợp chặt chẽ vào Yahoo! Mail hay Yahoo! Messenger.

Nào thì lại blog

Cái blog http://blog.ninhnv.com đã trót viết toàn bằng tiếng Anh, chẳng nỡ chen tiếng Việt vào đấy nữa. Vì dù sao ở đó cũng có những độc giả riêng, không thể nhập nhằng lẫn lộn được. Thôi thì lại làm thêm cái nữa để thỉnh thoảng tán nhảm.

Lúc đầu cứ đắn đo mãi xem chọn blog platform nào. WordPress ngon, uyển chuyển, nhiều plugin nhưng mà phức tạp quá. Tính chọn platform nào đơn giản, gọn nhẹ, không phải làm gì nhiều. Định cố cài thử Zine - một blog platform viết bằng Python nhưng thất bại. Nhìn có vẻ đơn giản, gọn nhẹ, nhưng cài đặt trên web server NginX phức tạp quá, nhiều lỗi. Quay qua quay lại cuối cùng lại chọn Blogspot. Blogspot mình có tài khoản từ 2004, create một cái blog ở đây từ 2005 xong để hoang. Giờ quay lại chỉnh sửa, map vào domain http://x.ninhnv.com (thực ra là chẳng nghĩ ra cái tên nào hay ho, thôi thì đặt đại là x). Điều không ngờ là một trong những lý do mình quyết chọn Blogspot lại chính là vì cái template hết sức đơn giản này. Chính xác đây là những gì mình cần mà bấy lâu nay tìm không ra một cái theme nào trên WordPress tương tự, trừ khi phải nhúng tay vào tự làm (mà mình thì vốn lười).

Mà thôi, nhảm quá, tóm lại là giờ có cái blog của nợ này ở đây để có chỗ ra vào viết lách lung tung.